In het kader van de initiatieven” Levenskunst voor wie goed oud wil worden ” was er vorig jaar een zeer geslaagde lezing met Prof. Manu Keirse. (K.U.Leuven)
Mevr. Ankie Wessels Beljaars uit Moergestel een sympathisant van de Metgezel in Zingeving, gaf de toelating om haar bijdrage die verschenen is op de seniorenpagina Nieuwsklok Oisterwijk te mogen opnemen in deze nieuwsbrief.De lezing gaf een boeiende bijdrage aan 100 aanwezigen over de vraag:
Waarom denken over later?
Met die opmerking opende Manu Keirse op 20 september j.l. zijn lezing, die in Den Boogaard in Moergestel was georganiseerd door Indigo Brabant, KBO Oisterwijk, Metgezel in Zingeving (Jan Daem), Seniorenvereniging Moergestel, Huis voor Zingeving en met ondersteuning van de gemeente Oisterwijk.
Hij stelt dat nadenken over later een zorg is voor ieder gezin. Terwijl velen zich afvragen ‘hoe moet het met mij later?’, blijkt dat slechts 64% van de 55 jarigen hier echt over wil nadenken.Zeer levendig vertelt Manu Keirse over zijn jarenlange ervaringen met ongeneeslijk zieken. De vragen van die patiënten kwamen vaak neer op: “luister naar mij, help mij, laat mij niet in de steek”. Aanwezig zijn aan het bed en rust creëren, blijken kalmerend te werken.
Dat de verzorgers in deze laatste fase een belangrijke rol spelen, spreekt voor zich. Het advies dat Manu Keirse geeft aan verzorgers is:
Op deze manier is de patiënt de leermeester van de zorgverlener. Zorgverleners kunnen zich realiseren hoe diep ze zijn binnen gedrongen in het (be)leven van patiënten
Vroeger werd de term ‘ongeneeslijk’ vaak verdoezeld of zelfs helemaal niet besproken. Onder valse voorwendsels werd de patiënt apart op een kamer gelegd. Tegenwoordig is het ziek-zijn wel bespreekbaar, maar (de fase vlak voor) het overlijden blijkt vaak nog een taboe.
Tegenwoordig zijn redenen waarom mensen er vaker over gaan praten:
Ik wil in het ziekenhuis niet meemaken wat mijn moeder heeft meegemaakt.
Ik wil geen ondraaglijke pijn lijden.
Moet ik een euthanasieverklaring opmaken om menswaardig te sterven?
Manu Keirse benadrukt dat het van groot belang is over deze fase na te denken en het met je naasten te bespreken. Met klem adviseert hij de eigen wensen vast te leggen. Ook is het zinvol hierbij aan te geven wie de verantwoordelijkheid moet overnemen als de patiënt zelf niet meer in staat is te communiceren.
Hierbij moet aangetekend worden dat Manu Keirse spreekt vanuit de Belgische wetgeving. Het was tijdens de lezing niet helemaal duidelijk in hoeverre dit overeenkomt met de Nederlandse wetgeving.
In de eindfase van het leven is er een constante afwisseling van ratio (het denken) en emotie (het gevoel). Er moeten zaken geregeld worden, er is het besef van eindigheid. Daar kan meteen een moment van boosheid of verdriet of radeloosheid op volgen. Manu Keirse benoemde dit als: ‘de patiënt rent voortdurend van de Kerkstraat naar de Dorpsstraat en terug’.
Natuurlijk kent ook de directe omgeving van de patiënt die afwisseling van ratio en emoties. Zij moeten met hun gevoelens verder na het overlijden van de patiënt. Juist daarom is het van belang dat de patiënt goed herinnerd wordt. Dit kan doordat de patiënt spulletjes specifiek voor iemand na laat. Dit kan zeker ook door een goede herinneringsdienst te houden.
Degenen die bij de lezing waren, zullen zich Manu Keirse zeker blijven herinneren. In een betoog van 1,5 uur wist hij velen te roeren. Er valt nog veel meer over te vertellen. Wellicht komt dat in een volgend stuk.
Wij allen moeten ons realiseren, stelde hij, dat “Tot vanavond, schat” niet altijd realiteit is.
Mevr. Ankie Wessels Beljaars
Meer info in het boek geschreven door Prof. Manu Keirse :
Later begint vandaag
Antwoorden over de laatste levensfase, palliatieve zorg en euthanasie
