Dinsdag 21 mei 2013 Lezing door Prof. René Schalk
Den Boogaard / Moergestel
Door de vergrijzing en toenemende kosten van de zorg is het de vraag hoe we de voorzieningen voor ouderen in de toekomst het best kunnen organiseren. Dit raakt ook de solidariteit tussen generaties. Wat zijn belangrijke ontwikkelingen, wat komt op ons af – en levert dat spanningen op tussen generaties?
Na de lezing gaan de aanwezigen met elkaar in gesprek aan de hand van vragen onder een deskundige leiding van een gespreksleider.
Rene Schalk, hoogleraar Ouderenbeleid aan de Universiteit van Tilburg.De bijzondere leerstoel Ouderenbeleid aan de Universiteit van Tilburg bestaat circa twintig jaar. De leerstoel wordt tot medio 2014 betaald door de provincie Noord-Brabant.
Rene Schalk (57), van oorsprong organisatiepsycholoog, bekleedt sinds 2003 deze leerstoel. Dat doet hij een dag per week; de rest van de week is hij personeelswetenschapper. Hij onderzoekt ouderenbeleid met o.a. collega- professoren aan de universiteiten in Amsterdam ( sociale gerontologie), Nijmegen (onderzoek m.b.t. eenzaamheid) Maastricht ( onderzoek naar dementie) en Rotterdam (vrijwilligerswerk)
“De dood blijft ons afschrikken. Als levenden duwen wij “de dood” voorzichtig uit het zicht weg. Artsen geven liever hoop dan slecht nieuws en familieleden willen hun dierbare niet verliezen. Kortom, onze huidige cultuur kijkt weg van sterfelijkheid. De 6 samenwerkende organisatie die dit jaar als rode draad in hun activiteiten de solidariteit centraal stellen vinden het een uitdaging om met geïnteresseerde personen daarmee in dialoog te gaan. Vandaar het pleidooi om stervenskunst te bespreken en te beoefenen in de levenskunst. Een uitnodiging om tijdig na te denken over ons onvermijdelijk lot en over de invulling die we wensen te geven aan de resterende tijd. Wie alvast went aan het vooruitzicht van de dood en ook praktische voorbereidingen treft voor zijn oude dag, kent minder angst of verzet zich niet zoveel tijdens die finale momenten. Omgaan met de dood zit in een spanningsveld tussen vasthouden en loslaten. Met het aanbieden van de zes komende activiteiten willen de organisaties vermijden dat ouderen moe worden van het leven. De sleutel ligt hiervoor bij zinvolheid. Zin hebben in het leven hangt af van de betekenisvolle verbindingen die we leggen met familieleden, medemensen en onze bezigheden. Zolang iemand nog zin en betekenis ziet, is hij of zij nog niet klaar met leven. Een levend voorbeeld is Vincent Bijlo. Deze Nederlandse cabaretier is blind en wordt langzaam doof. Bijlo weet zijn leven nog als bijzonder zinvol te ervaren want grappend vertelt deze kunstenaar zelfs dat zodra hij niet meer hoort zich eindelijk volop kan concentreren op zijn werk.”
Deze trialoog filmvoorstellingen verwijzen naar: het woord en beeldtaal van de drie doelgerichte FILMKEUZES die de verbinding vormen tussen de voorbespreking en de nabespreking van de films onder de deskundige leiding van cultuurtheoloog Frank Bosman. Frank Bosman is verbonden aan de Faculteit Katholieke Theologie in Utrecht en werd in 2011 uitgeroepen tot meest spraakmakende theoloog van Nederland.
Deze film werd bekroond met Oscar voor Beste Animatiefilm en Beste Filmmuziek.
De gepensioneerde ballonnenverkoper Carl Fredricksen heeft besloten zijn laatste kans op avontuur te grijpen. Hij bindt duizenden kleurige ballonen aan zijn huisje en vliegt weg. Eenmaal onderweg komt de nukkige Carl erachter dat hij een verstekeling aan boord heeft…
Deze film werd bekroond met Oscars voor de Beste mannelijke bijrol en Beste Visuele Effecten.
Een aantal buitenaardse wezens keert na jaren terug op aarde om een aantal cocons, die hun voorouders eeuwen geleden hebben achtergelaten, uit de zee te vissen. Drie oudjes vinden de cocons, waarvan een verjongende werking uitgaat….
Deze film werd bekroond de Coup de Coeur in Cannes en na de wereldpremière met een minuten lange staande ovatie onthaald.
Wolke 9 toont dat veel ouderen nog niet uitgeblust zijn met een heel mooi liefdesverhaal. Inge 60 jaar oud voelt zich weer als een jonge meid met echte vlinders in haar buik. Eerst denkt ze dat het niet kan, maar later is er geen ontkomen aan. Het leven is prachtig ! In meerdere scene’s is het wel even schrikken, maar wat je ziet is wel écht en zeer realistisch. Een prachtige film gemaakt over de liefde en passie in de derde generatie…
Prof. Alfons Marcoen bracht zijn verhaal en visie over het proces van ouder worden. Daarin komen vragen en onderwerpen aan bod als: wanneer ben je oud, oud zijn in onze maatschappij, wat gebeurt er bij het ouder worden, welke fases worden doorlopen, de verhouding tussen verleden en toekomst, terugblikken op je levensverhaal en waardig oud worden. Na de pauze gingen de deelnemers met elkaar in gesprek over het ouder worden.
Door het aanbieden van de verschillende lezingen geloven wij in de dynamiek, beweging en voornamelijk in de persoonlijke groei van ieder. Vanaf de geboorte worden we elke dag ouder. Wij geloven dat wie het leven blijft omhelzen en de jaren niet ontkent met de jaren goed oud kan worden. Op geluk heb je meestal geen vat, ook niet op een gelukkige oude dag. Die kan – zoals elke vorm van geluk- je in de schoot vallen, maar je ook plotseling worden ontnomen. Hoezeer je je ook inspant, een gelukkige oude dag is niet gegarandeerd. Immers, je maakt geluk, maar je ontvangt het ook. Daardoor is de zingeving die je persoonlijk aan de dag legt een bron om oprecht gelukkig te zijn, te worden en te blijven. Dat streven wij na bij het aanbieden van onze verschillende lezingen samen met het aanbieden van enkele mooie films die de thematiek van ‘ouder worden’ zullen benadrukken.
Jan Daem vertelt zijn verhaal en visie over hoe in het proces van ouder worden de tijdsbeleving een optimale invulling kan krijgen. Daarin komen vragen en onderwerpen aan bod als : "wat is tijd?" en "hoe kijken wij naar de tijd?" want niemand kan zich daar van onttrekken. Daarom zijn in het proces van ouder worden de inzichten rond bewaking van de levenstijd als kwaliteit zo belangrijk. Hoe weerstaan wij – ouderen van de derde en vierde leeftijdsfase – aan de snelheid en het tempo van het leven waarbij wij allen streven naar het wegnemen van de tijdsdruk om te zoeken naar de juiste maat ? Daarom zijn en voelen wij ons gelukkig als de tijd stilstaat, waarbij wachten, ons geduld en ons ongeduld op de proef worden gesteld. Kunnen wij dan dankbaar en gelukkig zijn voor iedere nieuwe dag die ons gegeven wordt…? Blijvend zoeken naar een innerlijke tijd om waardig oud te worden dat is een uitdaging…!! Na de pauze gaan de deelnemers onder leiding van een gespreksleider met elkaar in gesprek over de tijdsbeleving vanuit hun persoonlijke levensverhaal.